Mury, ściany i sufity Hawany. Reprezentacja przestrzeni w powieści Pedra Juana Gutiérreza „Nic do roboty”

Autor

  • Ewelina Szymoniak Ph.D. in humanities, assistant professor; University of Silesia, Faculty of Philology, Institute of Romance Languages and Translation Studies; ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice https://orcid.org/0000-0002-5117-8947

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.57.03

Słowa kluczowe:

przestrzeń, literatura, włóczęga, krajobraz zapachowy, opresja, Hawana, Gutiérrez

Abstrakt

Ameryka Łacińska jest kontynentem, na którym stawiano i burzono przez wieki niezliczone mury podziałów etnicznych, klasowych, politycznych. Społeczeństwem, które boleśnie doświadczyło tego, czym one są, czym jest izolacja, są Kubańczycy, dla których rajska niegdyś wyspa stała się klatką. Celem artykułu jest ukazanie sposobu, w jaki sposób kreuje literacką przestrzeń Hawany, przedstawiając codzienne życie jej mieszkańców, pisarz należący do pierwszego pokolenia Kubańczyków dorastających w rewolucyjnej rzeczywistości – Pedro Juan Gutiérrez. W powieści Nic do roboty [Nada que hacer] (1998), niewidzialne, lecz doskonale namacalne mury dzielące Hawanę na strefy wpływów różnych grup społecznych, rozpadające się ściany i sufity mieszkań nie są jedynie dowodem wszechobecnej biedy, ale zdają się stanowić również metaforę relacji władzy w obrębie społeczeństwa i jego stanu ducha. Z drugiej strony, autor pokazuje, w jaki sposób świadoma jednostka próbuje wybudować wokół siebie intelektualny mur, który odgrodziłby ją od pozbawiającej woli działania nicości. Analiza oparta została o koncepcje mobilności socjologów Zygmunta Baumana i Johna Urry’ego, szkic Elżbiety Rybickiej dotyczący sensorycznej geografii literackiej oraz rozważania Javiera del Prado Biezmy o sposobach przedstawiania przestrzeni w literaturze.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Ewelina Szymoniak - Ph.D. in humanities, assistant professor; University of Silesia, Faculty of Philology, Institute of Romance Languages and Translation Studies; ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice

Ewelina Szymoniak – Ph.D.; employed at the Department of Canadian Studies and Literary Translation Studies, Institute of Romance Languages and Translation Studies, University of Silesia in Katowice. In her studies, she focuses on Latin American literature at the turn of the 21st century; she is also interested in the relationships between individuals and societies in the postmodern era, and the notion of literary engagement. Apart from articles in Spanish – published in Poland and abroad – she is also the author of Los manifiestos y la cuestión del compromiso literario en las nuevas generaciones de escritores latinoamericanos (Katowice 2009) and the editor of journals, e.g. “Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego Romanica Silesiana: Insularia”, n° 10 (Katowice 2015), and “Miedo”, n° 11, vol. 2. (Katowice 2016).

Bibliografia

Baldwin Elaine, Longhurst Brian, McCracken Scott, Ogborn Miles, Smith Greg, Wstęp do kulturoznawstwa, trans. Maciej Kaczyński, Jerzy Łoziński, Tomasz Rosiński, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2004.
Google Scholar

Bauman Zygmunt, “Bycie ubogim w społeczeństwie konsumpcyjnym”, [in:] Bauman o popkulturze. Wypisy, Mateusz Halawa, Paulina Wróbel (eds.), Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warsaw 2008, pp. 294–297.
Google Scholar

Bauman Zygmunt, Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Instytut Kultury, Warsaw 1994.
Google Scholar

Bauman Zygmunt, Etyka ponowoczesna, trans. Janina Bauman, Joanna Tokarska-Bakir, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 1996.
Google Scholar

Bauman Zygmunt, “Mobilni i niemobilni w społeczeństwie konsumpcyjnym”, [in:] Bauman o popkulturze. Wypisy, Mateusz Halawa, Paulina Wróbel (eds.), Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warsaw 2008, pp. 288–293.
Google Scholar

Bauman Zygmunt, Płynne życie, trans. Tomasz Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.
Google Scholar

Bauman Zygmunt, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Wydawnictwo Sic!, Warsaw 2000.
Google Scholar

Birkenmaier Anke, “El realismo sucio en América Latina. Reflexiones a partir de Pedro Juan Gutiérrez”, Miradas. Revista del audiovisual 2004, issue 6, http://www.pedrojuangutierrez.com/ensayos_ensayos_anke%20birkenmaier.htm (accessed on: 27.02.2019).
Google Scholar

Cabrera Infante Guillermo, “Infamia dla wymarłej Hawany”, [in:] Guillermo Cabrera Infante, Mea Kuba, trans. Marcin Małkowski, Philip Wilson, Warsaw 2004, pp. 95–101.
Google Scholar

Carpentier Alejo, “Miasto kolumn”, [in:] Alejo Carpentier, Przedtakty i wariacje, trans. Joanna Petry Mroczkowska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982, pp. 64–79.
Google Scholar

Certeau Michel de, Wynaleźć codzienność, trans. Katarzyna Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
Google Scholar

Fernández Pérez Michel, “La igualdad como fundamento y propósito de la justicia social y del desarrollo en Cuba”, Cuba posible, 25.10.2017, https://cubaposible.com/igualdad-justicia-social-del-desarrollo-cuba/ (accessed on: 19.12.2018).
Google Scholar

Fuentes Carlos, La gran novela latinoamericana, Alfaguara, Madrid 2011.
Google Scholar

Fuentes Carlos, “La nueva novela hispanoamericana (selección)”, [in:] Los novelistas como críticos, Norma Klahn, Wilfrido H. Corral (eds.), Tierra Firme, México 1991, pp. 76–94.
Google Scholar

Guillén Nicolás, Obra poética 2 t., Ed. Letras Cubanas, La Habana 1995.
Google Scholar

Gutiérrez Pedro Juan, Brudna Trylogia o Hawanie, trans. Piotr Fornelski, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2004.
Google Scholar

Hemingway Ernest, Mieć i nie mieć, trans. Krystyna Tarnowska, Czytelnik, Warsaw 1968.
Google Scholar

Masoliver Ródenas José Antonio, “Oficio: revolcador de mierda”, Revista de Libros, 1.08.1999, https://www.revistadelibros.com/articulos/trilogia-sucia-de-la-haba-na-de-pedro-juan-gutierrez (accessed on: 18.12.2018).
Google Scholar

Mesa-Lago Carmelo, “Problemas sociales y económicos en Cuba durante la crisis y la recuperación”, Revista de la CEPAL 2005, issue 86, pp. 183–205.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18356/fb5f4753-es

Portela Ena Lucía, “Con hambre y sin dinero”, Crítica 2003, issue 98, pp. 61–80.
Google Scholar

Prado Biezma Javier del, Análisis e interpretación de la novela. Cinco modos de leer un texto narrativo, Editorial Síntesis, Madrid 2000.
Google Scholar

Rybicka Elżbieta, Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Universitas, Kraków 2014.
Google Scholar

Urry John, Socjologia mobilności, trans. Janusz Stawiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 2009.
Google Scholar

Whitfield Esther, “Autobiografía sucia: The Body Impolitic of Trilogía sucia de La Habana”, Revista de Estudios Hispánicos 2002, issue 36.2, pp. 329–353.
Google Scholar

Opublikowane

2020-06-30

Jak cytować

Szymoniak, E. (2020). Mury, ściany i sufity Hawany. Reprezentacja przestrzeni w powieści Pedra Juana Gutiérreza „Nic do roboty”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 57(2), 39–64. https://doi.org/10.18778/1505-9057.57.03