Estetyzacja bez granic? O (konfliktowej) komplementarności etyki i estetyki
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.33.07Słowa kluczowe:
estetyzacja, etyka, estetyka, Søren Kierkegaard, Wolfgang Welsch, Rafał MichalskiAbstrakt
Artykuł stanowi komentarz do książki Między etyką i estetyką. Rozważania nad problemem estetyzacji (Toruń, 2017). Analizę koncepcji prezentowanych w książce poprzedza przypomnienie kontekstu wcześniejszych dyskusji nad problematyką estetyzacji, w szczególności polskiej recepcji tej tematyki, począwszy od lat 90. dwudziestego wieku. O ile estetyzacja powierzchowna, rozumiana jako marketingowa i PR-owa strategia upiększania, spotykała się zazwyczaj z krytyką, bardziej pozytywnie przyjmowano postmodernistyczny, antyfundamentalistyczny program „estetyzacji głębokiej”. Omawiana antologia tekstów wprowadza nowy akcent w stosunku do wcześniejszych dyskusji, skupia się bowiem na relacji etyki i estetyki. Choć zostały w niej uwzględnione różne perspektywy, autorzy antologii opowiadają się za nieredukowalną potrzebą etycznych miar i wzajemną komplementarnością etyki i estetyki. Teksty zgromadzone w książce zaprzeczają w tym sensie tezie Wolfganga Welscha, że „współcześnie etyka sama przeobraża się w subdyscyplinę estetyki”.
Bibliografia
Adorno Theodor W., Dialektyka negatywna, tłum. Krystyna Krzemieniowa, PWN, Warszawa 1986.
Google Scholar
Adorno Theodor W., Teoria estetyczna, tłum. Krystyna Krzemieniowa, PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar
Benjamin Walter, Twórca jako wytwórca. Eseje i rozprawy, tłum. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2011.
Google Scholar
Berleant Arnold, Wrażliwość i zmysły. Estetyczna przemiana świata człowieka, tłum. Sebastian Stankiewicz, red. Krystyna Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2011.
Google Scholar
Berleant Arnold, Wrażliwość: wzrost pewnej estetyki, tłum. Maciej Bańkowski, „Sztuka i Filozofia” 2010, nr 37, s. 7–13.
Google Scholar
Buck-Morss Susan, Estetyka i anestetyka: esej Waltera Benjamina o dziele sztuki przemyślany na nowo, tłum. Adam Lipszyc, „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” 2018, nr 20, http://www.pismowidok.org/pl/archiwum/20-2018-odmuzealnienie/estetyka-i-anestetyka [data dostępu: 15.02.2019].
Google Scholar
Chakrabarty Dipesh, Klimat historii. Cztery tezy, tłum. Magda Szcześniak, „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 168–199.
Google Scholar
Featherstone Mike, Postmodernizm i estetyzacja życia codziennego, tłum. Przemysław Czapliński, Jacek Lang, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1997, s. 299–332.
Google Scholar
Ferry Luc, Homo aestheticus, tłum. Hanna Puszko, „Sztuka i Filozofia” 1994, nr 9, s. 5–36 .
Google Scholar
Ferry Luc, Le Sens du Beau. Aux origines de la culture contemporaine, Le Livre de Poche, Paris 2002.
Google Scholar
Lisowska Urszula, Wyobraźnia, sztuka, sprawiedliwość: Marthy Nussbaum koncepcja zdolności jako podstawa egalitarnego liberalizmu, Wydawnictwo UMK, Toruń, 2017.
Google Scholar
Między etyką i estetyką. Rozważania nad problemem estetyzacji, red. Kinga Kaśkiewicz, Rafał Michalski, Tomasz Siwiec, Wydawnictwo UMK, Toruń 2017.
Google Scholar
Morawski Stefan, O swoistym procesie estetyzacji kultury współczesnej, w: Estetyczne przestrzenie współczesności, red. Anna Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa 1996, s. 29–42.
Google Scholar
Problemy ponowoczesnej pluralizacji kultury. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, red. Anna Zeidler-Janiszewska, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1998.
Google Scholar
Rancière Jacques, Estetyka jako polityka, tłum. Julian Kutyła i Paweł Mościcki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2007.
Google Scholar
Rogoziecki Robert, Estetyzacja pracy w świecie konsumpcji, „Estetyka i krytyka” 2012, nr 24, s. 169–181.
Google Scholar
Seel Martin, Estetyka obecności fenomenalnej, tłum. Krystyna Krzemieniowa, red. Krystyna Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2008.
Google Scholar
Simmel, Georg, Most i drzwi. Wybór esejów, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
Google Scholar
Welsch Wolfgang, Ästhetisches Denken, Reclam Verlag, Stuttgart 1990.
Google Scholar
Welsch Wolfgang, Estetyka i anestetyka, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Wyd. Baran i Suszczyński, Kraków 1997, s. 520–546.
Google Scholar
Welsch Wolfgang, Estetyka poza estetyką, tłum. Katarzyna Guczalska, red. Krystyna Wilkoszewska, Kraków 2005.
Google Scholar
Welsch Wolfgang, Spór, czyli postmodernistyczna koncepcja sprawiedliwości, w: Wolfgang Welsch, Nasza postmodernistyczna moderna, tłum. Roman Kubicki i Anna Zeidler-Janiszewska, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998, s. 310–360.
Google Scholar
Załuski Tomasz, Praxis=ethos=creatio. Estetyka w rozszerzonym polu, w: Konteksty sztuki – konteksty estetyki, t. 2 [Przestrzenie późnej nowoczesności], red. Iwona Lorenc, Mateusz Salwa, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2011, s. 53–66.
Google Scholar
Zeidler-Janiszewska Anna, Moralne zaangażowanie lub/i estetyczna obojętność?, w: Estetyczne przestrzenie współczesności, red. Anna Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa 1996, s. 105–117.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
