Proces suburbanizacji w strefie zewnętrznej konurbacji katowickiej – przykład Sławkowa

Autor

  • Tomasz Spórna Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Przyrodniczych, Sosnowiec, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej https://orcid.org/0000-0002-1099-7196

DOI:

https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.05

Słowa kluczowe:

nowa zabudowa mieszkaniowa, suburbanizacja, małe miasto, Sławków, konurbacja katowicka

Abstrakt

W artykule przedstawiono zmiany przestrzenne i demograficzne w strefie zewnętrznej konurbacji katowickiej na przykładzie małego miasta Sławków. W szczególności zostały scharakteryzowane zmiany zachodzące na terenie miasta po 1990 r. w zakresie indywidualnego budownictwa mieszkaniowego. Nowe strefy zabudowy domów jednorodzinnych zostały zdefiniowane jako obszary podlegające procesom suburbanizacji rezydencjonalnej (w granicach administracyjnych miasta, tzw. suburbanizacja „wewnętrzna”. Ich rozmieszczenie odznacza się specyficzną fizjonomią oraz „wyspową” lokalizacją w policentrycznym regionie miejskim.

Bibliografia

Adamczyk, R. (2011a). Rewitalizacja małych miast strefy zewnętrznej aglomeracji górnośląskiej. W: K. Heffner, T. Marszał (red.), Rewitalizacja, gentryfikacja i problemy rozwoju małych miast. Studia. KPZK PAN, 136, s. 43–54.
Google Scholar

Adamczyk, R. (2011b). Sławków – brama aglomeracji górnośląskiej na wschód?. W: T. Marszał, B. Bartosiewicz (red.), Kierunki i uwarunkowania rozwoju małych miast z perspektywy 20 lat transformacji. Studium przypadków (s. 151–170). Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Dyszy, M. (2015). Budownictwo jako czynnik dynamizujący rozwój strefy podmiejskiej na przykładzie wybranych gmin w otoczeniu aglomeracji górnośląskiej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 29 (2), s. 113–122.
Google Scholar

Dziewoński, K., Kiełczewska-Zaleska, M., Kosiński, L., Kostrowicki, J., Leszczycki, S. (red.) (1957). Studia geograficzne nad aktywizacją małych miast. Prace Geograficzne IG PAN, 9.
Google Scholar

Gibas, P. (2011). Struktura użytkowania ziemi w małych miastach otoczenia aglomeracji śląskiej. W: B. Bartosiewicz, T. Marszał (red.), Struktura przestrzenna małych miast z perspektywy 20 lat transformacji (s. 91–107). Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Gołąb-Korzeniowska, M. (2008). Małe miasta Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego jako zaplecze mieszkalne Krakowa. W: K. Heffner, T. Marszał (red.), Ośrodki lokalne w strefie oddziaływania wielkich miast. Biuletyn KPZK PAN, 238, s. 50–61.
Google Scholar

Heffner, K. (2008). Zmiany roli i kierunków rozwoju małych miast w strefach metropolitalnych. W: K. Heffner, T. Marszał (red.), Ośrodki lokalne w strefie oddziaływania wielkich miast. Biuletyn KPZK PAN, 238, s. 6–23.
Google Scholar

Heffner, K., Marszał, T. (red.) (2005). Problemy rozwoju małych miast w wymiarze lokalnym i regionalnym. Biuletyn. KPZK PAN, 220.
Google Scholar

Heffner, K., Marszał, T. (red.) (2007). Małe miasta w obszarach metropolitalnych. Biuletyn. KPZK PAN, 232.
Google Scholar

Heffner, K., Marszał, T. (red.) (2011). Rewitalizacja, gentryfikacja i problemy rozwoju małych miast. Studia KPZK PAN, 136.
Google Scholar

Jażdżewska, I. (red.) (2009). Strefa podmiejska i małe miasta w okresie transformacji. XXII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Cz. 2. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Jażewicz, I. (2008). Małe miasta w strefie ekspansji aglomeracji gdańskiej. W: K. Heffner, T. Marszał (red.), Ośrodki lokalne w strefie oddziaływania wielkich miast. Biuletyn KPZK PAN, 238, s. 39–49.
Google Scholar

Kajdanek, K. (2012). Suburbanizacja po polsku. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Kiryk, F. (red.) (2001). Dzieje Sławkowa. Kraków: Sukcesja.
Google Scholar

Klasik, A. (2019), Nowa urbanizacja regionu miejskiego. W: K. Gasidło, A. Klasik, B. Muster (red.), Nowa urbanizacja na starym podłożu (s. 9–24). Katowice: Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Google Scholar

Konecka-Szydłowska, B., Matykowski, R. (2005). Procesy urbanizacji w Wielkopolsce oraz w strefie podmiejskiej Poznania. W: Jażdżewska I., (red.). Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki. XVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście (s. 153–161). Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Korzeniak, G. (2014). Małe i średnie miasta w policentrycznym rozwoju Polski. Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
Google Scholar

Krzysztofik, R. (2007). Struktura przestrzenno-administracyjna konurbacji katowickiej. Czasopismo Geograficzne, 78, s. 288–304.
Google Scholar

Krzysztofik, R., Kantor-Pietraga, I., Runge, A., Spórna, T. (2017). Is the suburbanisation stage always important in the transformation of large urban agglomerations? The case of the Katowice conurbation. Geographia Polonica, 90 (2), s. 71–85.
Google Scholar

Kurek, S., Wójtowicz, M., Gałka, J. (2020). Population growth in functional urban areas. W: S. Kurek, M. Wójtowicz, J. Gałka (red.). Functional urban areas in Poland: Demographic trends and migration patterns. Cham: Springer International Publishing, s. 33–50.
Google Scholar

Kwiatek-Sołtys, A. (2011). Małe miasta w polskiej literaturze geograficznej ostatniego dwudziestolecia. W: B. Bartosiewicz, T. Marszał (red.). Kierunki i uwarunkowania rozwoju małych miast z perspektywy 20 lat transformacji. Łódź, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, s. 9–56.
Google Scholar

Lisowski, A., Grochowski, M. (2008). Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje. W: K. Saganowski, M. Zagrzejewska-Fiedorowicz, P. Żuber (red.), Ekspertyzy do Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2008–2033. T. I. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, s. 217– 280.
Google Scholar

Lorens, P. (2005). Suburbanizacja w procesie rozwoju miasta postsocjalistycznego. W: P. Lorens (red.), Problem suburbanizacji. Biblioteka Urbanisty, 7, s. 33–44.
Google Scholar

Maleszka, H., Kazak, J., Szewrański, S. (2016). Małe miasto a obszary wiejskie w strefie suburbialnej – studium przypadku gminy Oborniki Śląskie. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 279, s. 25–36.
Google Scholar

Mantey, D. (2011). Żywiołowość lokalizacji osiedli mieszkaniowych na terenach wiejskich obszaru metropolitalnego Warszawy. Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW.
Google Scholar

Matuszczyk, Z. (2016). Sławków – odzyskanie praw miejskich [1984]. W: Sławków. Historia. Kultura. Ludzie, 1, s. 29–38.
Google Scholar

Milewska-Osiecka, K. (2016). Budownictwo mieszkaniowe i sytuacja demograficzna w małych miastach i na ich obszarach wiejskich (przykład województwa łódzkiego). Studia Ekonomiczne. Zeszyty Nauk Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 276, s. 150–161.
Google Scholar

Ogrodowczyk, A. (2011). Polityka przestrzenna a rozwój budownictwa mieszkaniowego po 1990 roku na przykładzie małych miast w województwie łódzkim. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 11, s. 167–186.
Google Scholar

Opania, S. (2016). Studium struktury przestrzennej małego miasta. W: B. Bartosiewicz (red.), Tendencje w rozwoju gospodarczym i przestrzennym małych miast w Polsce. Space–Society–Economy, 17, s. 49–66.
Google Scholar

Orłowski, S. (2001). Po drugiej wojnie światowej. W: F. Kiryk (red.), Dzieje Sławkowa (s. 427–566). Kraków: Secesja.
Google Scholar

Petryszyn, J., Zuzańska-Żyśko, E. (2005). Rozmieszczenie nowych inwestycji mieszkaniowych w aglomeracji katowickiej. W: I. Jażdżewska (red.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki. XVIII Konserwatorium Wiedzy o Mieście (s. 361–370). Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Polko, A. (2010). Funkcja mieszkaniowa małych miast w strefie oddziaływania aglomeracji górnośląskiej. W: K. Heffner, A. Polko (red.), Transformacja funkcji miejskich w ośrodkach lokalnych (s. 299–310). Katowice: Wyd. Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Google Scholar

Runge, J. (2011). Społeczno-gospodarcze oraz przestrzenne przejawy suburbanizacji w województwie śląskim. W: J. Słodczyk (red.). Procesy suburbanizacji w wybranych miastach Polski. Studia Miejskie, 3, s. 55–66.
Google Scholar

Schmidt, S., Fina, S., Siedentop, S. (2015). Post-socialist sprawl: A cross-country comparison. European Planning Studies, 23 (7), s. 1357–1380.
Google Scholar

Spórna, T. (2012). Modele przemian urbanizacyjnych w województwie śląskim. Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 72.
Google Scholar

Spórna, T. (2018). The suburbanisation process in a depopulation context in the Katowice conurbation, Poland. Environmental & Socio-Economic Studies, 6 (1), s. 57–72.
Google Scholar

Spórna, T., Dragan, W. (2013). Zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym centralnej części Sosnowca w latach 1993– 2012. Acta Geographica Silesiana, 13, s. 71–86.
Google Scholar

Stanilov, K., Sýkora, L. (red.) (2014). Confronting suburbanization: Urban decentralization in postsocialist Central and Eastern Europe, Wiley-Blackwell, Chichester.
Google Scholar

Szaton, K. (2016). Znaczenie małych miast w kontekście rozwoju struktur ponadlokalnych na przykładzie aglomeracji górnośląskiej. W: B. Bartosiewicz (red.), Tendencje w rozwoju gospodarczym i przestrzennym małych miast w Polsce. Przestrzeń. Społeczeństwo. Gospodarka (s. 67–83). Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Szymańska, D., Grzelak-Kostulska, E. (2005). Problematyka małych miast w Polsce w świetle literatury. Biuletyn KPZK PAN, 220, s. 21–36.
Google Scholar

Śleszyński, P. (2006). Demograficzny wymiar procesów suburbanizacji w Polsce po 1989 roku. W: S. Kozłowski (red.), Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce, Studia nad zrównoważonym rozwojem. T. II, Ekonomia i środowisko. Białystok–Lublin–Warszawa (s. 105–123).
Google Scholar

Śleszyński, P., Markowski, T., Kowalewski, A. (red.) (2018). Studia nad chaosem przestrzennym, cz. 3. Synteza. Uwarunkowania, skutki i propozycje naprawy chaosu przestrzennego. Studia KPZK PAN, CLXXXII.
Google Scholar

Śleszyński, P., Stępniak, M., Mazurek, D. (2018). Oszacowanie skutków presji inwestycyjnej i nadpodaży gruntów budowlanych w strefie podmiejskiej Warszawy na przykładzie gmin pasma zachodniego. Przegląd Geograficzny, 90 (2), s. 209–240.
Google Scholar

Świdurska, A. (2008). Małe miasta a rozwój obszarów wiejskich w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym. W: K. Heffner, T. Marszał (red.), Ośrodki lokalne w strefie oddziaływania wielkich miast. Biuletyn KPZK PAN, 238, s. 120–132.
Google Scholar

Zborowski, A., Raźniak, P. (2013). Suburbanizacja rezydencjonalna w Polsce – ocena procesu. Studia Miejskie, 9, s. 37–50.
Google Scholar

Zuzańska-Żyśko, E. (2001). Architektura krajobrazu małych miast województwa śląskiego. W: U. Myga-Piątek (red.), Krajobraz kulturowy – idee, problemy, wyzwania (s. 160–169). Sosnowiec: WNoZ UŚ, Oddział Katowicki PTG.
Google Scholar

Zuzańska-Żyśko, E. (2006). Małe miasta w okresie transformacji. Studium w regionie śląskim. Katowice: Wyd. Śląsk.
Google Scholar

Zuzańska-Żyśko, E. (2007). Małe miasta w strefie oddziaływania ośrodków regionalnych. W: K. Heffner, T. Marszał (red.). Małe miasta w obszarach metropolitalnych. Biuletyn KPZK PAN, 232, s. 62–78.
Google Scholar

Zuzańska-Żyśko, E., Pytel, S., Koman, W. (2016). Suburbanization in postindustrial area. Case study of The Silesia Metropolitan Region. W: R. Efe, I. Cürebal, L. Lévai (red.), GeoMed 2016. 4th International Geography Symposium. Book of Proceedings. Kemer, Antalya (Turkey), s. 835–849.
Google Scholar

Źróbek-Różańska, A., Źróbek-Sokolnik, A., Dynowski, P. (2017). Czy mieszkańcy miast preferują tereny cenne przyrodniczo pod budowę domu pod miastem? Studium strefy podmiejskiej Olsztyna. Prace Geograficzne, 149, s. 123–139.
Google Scholar

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa, (2006 ze zm.). Sławków; bip.slawkow.pl/bipkod/019/013
Google Scholar

Strategia rozwoju miasta Sławkowa na lata 2014–2020. Aktualizacja, (2015). Sławków: Biuro Doradcze Altima s.c..
Google Scholar

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa (1998). Sławków.
Google Scholar

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa (2003). Sławków.
Google Scholar

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa (2008). Sławków.
Google Scholar

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa (2011). Sławków: Alma Projekt.
Google Scholar

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa (2019). Sławków: Alma Projekt.
Google Scholar

Baza danych obiektów topograficznych (BDOT 10k) (2013). Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii.
Google Scholar

Mapa topograficzna w skali 1 : 10 000 w układzie 1992 (1992). Arkusze: M-34-63-B-a-1; M-34-63-B-a-2; M-34-63-B-a-3; M-34-63- B-a-4; M-34-63-B-b-1; M-34-63-B-b-3. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne.
Google Scholar

Ortofotomapa (2017). Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii.
Google Scholar

Bank Danych Lokalnych GUS [dane za lata 1995–2018]. Warszawa: GUS.
Google Scholar

Baza Demografia, Arkusz 2g [dane za lata 2002 –2018]. Warszawa: GUS.
Google Scholar

Baza PESEL, Warszawa: MSWiA.
Google Scholar

Dojazdy do pracy. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań (2011, 2014). Warszawa – aneks – macierz dojazdów. Warszawa: GUS.
Google Scholar

Rocznik statystyczny województwa katowickiego za rok: 1992, 1993, 1994, 1995 (1993–1996). Katowice: WUS.
Google Scholar

geoportal.gov.pl
Google Scholar

geoportal.slawkow.pl
Google Scholar

ORSIP (Otwarty Regionalny System Informacji Przestrzennej Województwa Śląskiego). Katowice: http://www.orsip.pl
Google Scholar

otodom.pl
Google Scholar

targeo.pl
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-12-30

Jak cytować

Spórna, T. (2019). Proces suburbanizacji w strefie zewnętrznej konurbacji katowickiej – przykład Sławkowa. Konwersatorium Wiedzy O Mieście, 32(4), 65–77. https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.05

Numer

Dział

Articles