Wywodzący się z nowego urbanizmu tradycyjny model urbanizacyjny jako jedna z zasad odnowy poprzemysłowych centrów miast. Studium porównawcze Lyonu i Łodzi

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.03

Słowa kluczowe:

Nowy Urbanizm, tradycyjny model urbanizacyjny, regeneracja centrów miast poprzemysłowych, Łódź, Lyon

Abstrakt

Celem autorów artykułu jest ocena roli tradycyjnego modelu urbanizacyjnego (eng. Traditional Neighborhood Design TND), jednej z zasad Nowego Urbanizmu, w regeneracji postindustrialnych centrów miast. Struktura artykułu jest następująca: w pierwszej części przedstawiono współczesne elementy wywodzące się z TND. Następnie przeanalizowano ich faktyczne i zadeklarowane wykorzystanie w strategiach odnowy obszarów poprzemysłowych. Na końcu oceniono ich efektywność – wpływ na poprawę jakości użytkowania przestrzeni. Powyższy cel został osiągnięty poprzez analizę zastosowania narzędzi planowania tradycyjnego modelu urbanizacyjnego (TND) w dwóch projektach rewitalizacji miast na różnych poziomach zaawansowania. Omawianymi przypadkami są obszary centralne metropolii Lyonu we Francji oraz Łodzi w Polsce.

Bibliografia

Alexander, Ch., Ishikawa, S., Silverstein, M., Jacobson, M., Fiksdahl-King, I., Shlomo, A. (1977). A pattern language: towns, buildings, construction. New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Alexander, Ch., Neis, H., Anninou, A., King, I. (1987). A new theory of urban design. New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Alidoust, S., Bosman, C., Holden, G. (2018). Talking while walking: an investigation of perceived neighbourhood walkability and its implications for the social life of older people. Journal of Housing and the Built Environment, 33 (1), pp. 133-150.
Google Scholar

Amin, A., Thrift, N. (2002). Cities. Reimagining the urban. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar

Appleyard, D., Lintell, M. (1971). The environmental quality of city streets: The residents’ viewpoint. Journal of the American Institute of Planners, 38 (2), pp. 84-101.
Google Scholar

Bohl, C.C. (2000). New urbanism and the city: Potential applications and implications for distressed inner city neighbourhoods. Housing Policy Debate, 11 (4), pp. 761-802.
Google Scholar

CABE Space (2004). The value of public space. London: Commission for Architecture and the Built Environment.
Google Scholar

Calthorpe, P. (1993). The next American metropolis: Ecology, community and the American dream. New York: Princeton Architectural Press.
Google Scholar

CNU – Congress for the New Urbanism (2001). Charter of the New Urbanism. The Congress for the New Urbanism, https://www.cnu.org/sites/default/files/charter_english.pdf (accessed 9 March 2018).
Google Scholar

Cysek-Pawlak, M.M., Krystkowski, T. (2018). Spatial planning policy and migration movements: A case study of Lodz. The International Journal of the Constructed Environment, 9 (1), pp. 19-35, http://dx.doi.org/10.18848/2154-8587/CGP/v09i01
Google Scholar

Davis, D., Duany, A., Plater-Zyberk, E. (1999). The lexicon of New Urbanisme. Miami: Duany Plater-Zyberk & Company.
Google Scholar

Duany, A., Talen, E. (2002). Transect planning. Journal of the American Planning Association, 68 (3), pp. 245-266; http://dx.doi.org/10.1080/01944360208976271
Google Scholar

Dzieciuchowicz, J. (1984). Problemy demograficzne śródmieścia, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica, 3, pp. 37-67.
Google Scholar

Dzieciuchowicz, J. (2009a). Ludność Łodzi od 1918 roku do lat 90. XX wieku. In: S. Liszewski, K. Badziak (eds), Łódź: monografia miasta (pp. 265-296). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Dzieciuchowicz, J. (2009b). Przemiany ludnościowe Łodzi na przełomie XX i XXI wieku. Prognoza demograficzna Łodzi. In: S. Liszewski, K. Badziak (eds), Łódź: monografia miasta (pp. 381-399). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Dzieciuchowicz, J. (2011). Środowisko mieszkaniowe wielkiego miasta. Przykład Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Dzieciuchowicz, J. (2014). Ludność Łodzi – rozwój i przemiany strukturalne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

ECTP-CEU – European Council of Town Planners (2003). The New Charter of Athens 2003. Lisbon: European Council of Town Planners.
Google Scholar

Ellis, C. (2002). The new urbanism: Critiques and rebuttals. Journal of Urban Design, 7 (3), pp. 261-291; http://dx.doi.org/10.1080/1357480022000039330
Google Scholar

Fainstein, S.S. (2000). New directions in planning theory. Urban Affairs Review, 35 (4), pp. 451-478.
Google Scholar

Farr, D.D. (2008). Sustainable urbanism: Urban design with nature. Hoboken: Wiley.
Google Scholar

Foster, S., Hopper, P., Knuiman, M., Bull, F., Giles-Corti, B. (2016). Are liveable neighbourhoods safer neighbourhoods? Testing the rhetoric on new urbanism and safety from crime in Perth, Western Australia. Social Science & Medicine, 164, pp. 150-157.
Google Scholar

Gallimore, J.M., Brown, B.B., Werner, C.M. (2011). Walking routes to school in New Urban and suburban neighbourhoods: An environmental walkability analysis of blocks and routes. Journal of Environmental Psychology, 31 (2), pp. 184-191.
Google Scholar

Hebbert, M. (2003). The movement in the context. Built Environment, 29 (3), pp. 193-209.
Google Scholar

Janiszewska, A., Klima, E., Rochmińska, A. (2011). Centra handlowe w Łodzi – zawłaszczona przestrzeń publiczna? In: I. Jażdżewska (ed.), Człowiek w przestrzeni publicznej miasta (pp. 157-166). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kaniewicz, S., Nowakowska, B., Wosiak, A. (2002). Plansza XIV: Rozwój i rozmieszczenie ludności. In: S. Liszewski (ed.), Atlas miasta Łodzi. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Katz, P. (1994). The new urbanism: Toward an architecture of community. New York: McGraw-Hill.
Google Scholar

Kazimierczak, J. (2014). Wpływ rewitalizacji obszarów poprzemysłowych na organizację przestrzeni centralnej w Manchesterze, Lyonie i Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Koter, M. (1969). Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Koter, M. (2009). Tkanka miejska Łodzi w latach 1918-1989. In: S. Liszewski, K. Badziak (eds), Łódź: monografia miasta (pp. 218-264). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Krier, L. (2009). The architecture of community. Washington: Island Press.
Google Scholar

Leccese, M., McCormick, K. (2000). Congress for the New Urbanism. New York: McGraw-Hill.
Google Scholar

Lynch, K. (1960). The image of the city. Cambridge: The Technology Press & Harvard University Press.
Google Scholar

Marshall, S. (2003). New urbanism: An introduction. Built Environment, 29 (3), pp. 189-192.
Google Scholar

Mordwa, S. (1993). Wyobrażenia przestrzeni miejskiej Łodzi. Kronika Miasta Łodzi, 3 (2): 69-80.
Google Scholar

MPU – Miejska Pracownia Urbanistyczna [Lodz Municipal Urban Planning Office] (2018). Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Łodzi. Uwarunkowania. [Study of conditions and directions of spatial development of the city of Lodz. Conditions]. Łódź: Miejska Pracownia Urbanistyczna.
Google Scholar

Neuman, M. (2005). The compact city fallacy. Journal of Planning Education and Research, 25 (1), pp. 11-26, http://dx.doi.org/10.1177/0739456X04270466
Google Scholar

Newman, P. (1996). Formes de la ville et transports: vers un nouvel urbanisme. Cahiers de l’Institut d’Amenagement et d’Urbanisme de la Region d’Ile-de-France, 114-115, pp. 98-109.
Google Scholar

Orłowski, T.H. (1984). Elementy planowania urbanistycznego Łodzi w latach 1860-1914. Miscellanea Łódzkie, 1, pp. 83-108.
Google Scholar

Ostrowski, W. (1996). Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Google Scholar

Piątek, G. (2006). Manufaktura w Łodzi. Adaptacja XIX-wiecznej fabryki na centrum handlowe. Architektura Murator, 10 (145), pp. 46-55.
Google Scholar

Piatkowski, D., Marshall, W. (2014). ’New’ versus ’old’ urbanism: a comparative analysis of travel behaviour in large-scale New Urbanist communities and older, more established neighbourhoods in Denver, Colorado. Urban Design International, 19 (3), pp. 228-245; http://dx.doi.org/10.1057/udi.2013.30
Google Scholar

Plaut, P.O., Boarnet, M.G. (2003). New Urbanism and the value of neighbourhood design. Journal of Architectural and Planning Research, 20 (3), pp. 254-265.
Google Scholar

Rodríguez, D.A., Khattak, A.J., Evenson, K.R. (2007). Can New Urbanism encourage physical activity? Comparing a new urbanist neighbourhood with conventional suburbs. Journal of the American Planning Association, 72 (1), pp. 43-54; http://dx.doi.org/10.1080/01944360608976723
Google Scholar

Rykwert, J. (2013). Pokusa miejsca. Przeszłość i przyszłość miast. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Schuyler, D. (1997). The new urbanism and the modern metropolis. Urban History, 24, pp. 344-358.
Google Scholar

Suliborski, A., Dmochowska-Dudek, K. (2014). Dysproporcje w zagospodarowaniu przestrzeni miejskiej Łodzi – uwarunkowania genetyczno-funkcjonalne. In: A. Suliborski, M. Wójcik (eds). Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki (pp. 77-106). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Talen, E. (1997). Sense of community and neighbourhood form: An assessment of the social doctrine of New Urbanism. Urban Studies, 36 (8), pp. 1361-1379; http://dx.doi.org/10.1080/0042098993033
Google Scholar

Talen, E. (2000). Measuring the public realm: A preliminary assessment of the link between public space and sense of community. Journal of Architectural and Planning Research, 17 (4), pp. 344-360.
Google Scholar

Tobiasz-Lis, P. (2008). Wyobrażenia kobiet i mężczyzn o przestrzeni Łodzi, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 8 (9), pp. 147-162.
Google Scholar

Tobiasz-Lis, P. (2014). Wpływ procesu gentryfikacji na dysproporcje w centrum Łodzi. In: A. Suliborski, M. Wójcik (eds), Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki (pp. 171-186). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Trudeau, D. (2013). A typology of New Urbanism neighbourhoods. Journal of Urbanism International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 6 (2), pp. 113-138; http://dx.doi.org/10.1080/17549175.2013.771695
Google Scholar

Trudeau, D., Kaplan, J. (2015). Is there diversity in the New Urbanism? Analyzing the demographic characteristics of New Urbanist neighbourhoods in the United States. Urban Geography, 37 (3), pp. 458-482; http://dx.doi.org/10.1080/02723638.2015.1069029
Google Scholar

UMŁ – Urząd Miasta Łodzi [Lodz City Hall] (2013). Strategia przestrzennego rozwoju Łodzi 2020+. Załącznik do uchwały nr LV/1146/13 Rady Miejskiej w Łodzi [Strategy for Spatial Development of Lodz 2020+. Lodz City Council resolution no. LV/1146/13], http://uml.lodz.pl/miasto/strategia/ accessed 5 March 2017.
Google Scholar

Unesco (1998). City of Lyon. Application dossier for registration of the historic site of Lyon on the world heritage list. Volume I. WHC Nomination Documentation, 12 December, https://whc.unesco.org/uploads/nominations/872.pdf
Google Scholar

Wiśniewski, M. (1984). Konsekwencje dziewiętnastowiecznego rozwoju przestrzennego w planowaniu przekształceń śródmieścia Łodzi, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki XXI X(1-2), pp. 113-136.
Google Scholar

Wiśniewska, W. (2009). Przebudowa przestrzenna i funkcjonalna Łodzi po 1989 roku. In: S. Liszewski, K. Badziak (eds), Łódź: monografia miasta (pp. 432-482). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Wolaniuk, A. (2002a). Plansza XXXVII: Rozwój funkcji metropolitalnych Łodzi. In: S. Liszewski (ed.), Atlas miasta Łodzi. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Wolaniuk, A. (2002b). Plansza XXXVIII: Rozmieszczenie i struktura instytucji metropolitalnych Łodzi w 2000 roku. In: S. Liszewski (ed.) Atlas miasta Łodzi. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Wójcik, M. (2009). Centrum handlowo-rozrywkowe jako „miejsce” w przestrzeni społecznej Łodzi. Przykład „Manufaktury”, Space – Society – Economy, 9, pp. 133-142.
Google Scholar

Wójcik, M. (2010). Centrum handlowo-rozrywkowe Manufaktura jako „miejsce” integrujące w przestrzeni społecznej Łodzi. In: A. Suliborski, Z. Przygodzki (eds) Łódzka metropolia. Problemy integracji społecznej i przestrzennej (pp. 41-50). Łódź: Wydawnictwo Biblioteka.
Google Scholar

Wójcik, M., Tobiasz-Lis, P. (2014). Ocena przestrzennych dysproporcji w Łodzi z perspektywy mieszkańców miasta. In: A. Suliborski, M. Wójcik (eds), Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki (pp. 305-320). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Opublikowane

2019-12-30

Jak cytować

Cysek-Pawlak, M. M., Krystkowski, T., & Misiak, J. (2019). Wywodzący się z nowego urbanizmu tradycyjny model urbanizacyjny jako jedna z zasad odnowy poprzemysłowych centrów miast. Studium porównawcze Lyonu i Łodzi . Konwersatorium Wiedzy O Mieście, 32(4), 35–50. https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.03

Numer

Dział

Articles