Zmiany granic administracyjnych miast w Polsce w latach 1990–2017 i ich wpływ na wielkość zaludnienia

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.02

Słowa kluczowe:

zmiany administracyjne miast, miasta-zlepieńce, zlepieńce miejsko-wiejskie, procesy inkorporacji, Polska

Abstrakt

Głównym celem autora artykułu jest określenie wpływu odrodzenia się samorządności lokalnej w Polsce na zmiany granic administracyjnych miast po 1990 r. Badaniami objęto miasta funkcjonujące w latach 1945–2018 (1041 jednostek), a ich istotą było zebranie informacji na temat wszystkich zmian granic administracyjnych miast w okresie powojennym. Uwzględniono jedynie zmiany związane z wcieleniem lub wyłączeniem z granic miast innych miejscowości, pomijając tym samym zmiany granic miast związane ze zmianą przynależności administracyjnej terenów niezurbanizowanych. W efekcie stwierdzono, że po 1989 r. intensywność zmian granic administracyjnych miast w Polsce znacząco zmniejszyła się w stosunku do okresu poprzedzającego (lata 1945–1989). Wyróżniono trzy zasadnicze tendencje współczesnych zmian administracyjnych miast: rozpad miast-zlepieńców, rozpad zlepieńców miejsko-wiejskich i wcielanie w granice miast podmiejskich wsi.

Bibliografia

Adamski, F. (2017). Nowa Huta na tle procesów urbanizacyjnych Polski powojennej. Roczniki Nauk Społecznych, 3, s. 223– 237.
Google Scholar

Bazan-Krzywoszańska, A., Mrówczyńska, M., Skiba, M. (2015). Połączenie terenów miasta i gminy Zielona Góra w świetle problemu rozlewania się miast. Logistyka, 2015 (4), s. 2433– 2441.
Google Scholar

Dimitrow, R. (2017). Marek Leja, wójt gminy Dąbrowa: „Powiększenie Opola uszczupliło nasz budżet”. Nowa Trybuna Opolska, 14 listopada.
Google Scholar

Dybowska, J. (2013). Przemiany demograficzne w regionie o nasilonej migracji zagranicznej na przykładzie województwa opolskiego. Studia i Monografie, 487. Opole: Uniwersytet Opolski.
Google Scholar

Haber, G. (2017). Koncepcja zrównoważonego rozwoju jako wyzwanie dla polityki miejskiej na przykładzie realizacji projektu „Dużego Opola” w XXI wieku. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 106, s. 153–164.
Google Scholar

Janowski, A. (2016). Wójtowie są w szoku. Zapowiadają, że nie zrezygnują z walki. Nowa Trybuna Opolska, 9 lipca.
Google Scholar

Janowski, A. (2017). Większe Opole. Jest nowy pomysł na zmianę granic. Nowa Trybuna Opolska, 26 czerwca.
Google Scholar

Janowski, A. (2018). Większe Opole. Rząd musi rozstrzygnąć spór pomiędzy Opolem i Dobrzeniem Wielkim. Nowa Trybuna Opolska, 9 kwietnia.
Google Scholar

Jarczewski, W. (2002). Odzyskana niezależność. Przyczyny i skutki powstania nowych gmin na obrzeżach GOP w latach 90. Kraków: Wyd. Dante.
Google Scholar

Jelonek, A., Zborowski, A. (1992). Wpływ zmian funkcji administracyjnych na rozwój ludnościowy i terytorialny miast w Polsce. W: Funkcja administracyjna miast (s. 27–35), Folia Geographica, 17. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Google Scholar

Jęczmionka, P., Koziołek, K. (2015). Co mieszkańcy Zielonej Góry zyskali na połączeniu miasta z gminą? Sprawdź!. Gazeta Wielkopolska, 17 marca.
Google Scholar

Józefiak, B. (2018). Zaborcy i złodzieje. Tak o władzach Opola mówią mieszkańcy wsi, które zostały przyłączone do miasta, http://weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,23868333,zaborcy-i-zlodzieje-tak-o-wladzach-opola-mowia-mieszkancywsi.html Pobrano: 8.09.2018.
Google Scholar

Kaczmarek, T. (2005). Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich. Poznań: Wyd. Naukowe UAM.
Google Scholar

Kaczmarek, T. (2016). Gminny podział administracyjny w świetle 25 lat funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Przegląd Politologiczny, 1, s. 63–80.
Google Scholar

Kalinowski, L. (2018). Jak się nam żyje po połączeniu miasta Zielona Góra z gminą, czyli w którą stronę podążamy. Gazeta Lubuska, 17 marca.
Google Scholar

Kantor-Pietraga, I. (2014). Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Krzaklewski, S. (2008). Powiększyć miasto. Czasopismo Techniczne. Architektura, 105 (3-A), s. 127–133.
Google Scholar

Lisowski, A., Grochowski, M. (2008). Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy, konsekwencje. Biuletyn KPZK PAN, 240 (1), s. 216–280.
Google Scholar

Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym. Informacje i opracowania statystyczne (1994–2018). Warszawa: GUS.
Google Scholar

Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym. Informacje i opracowania statystyczne (2009). Warszawa: GUS.
Google Scholar

Rajchel, D. (2018). Zmiana granic administracyjnych miasta metodą pokonania bariery przestrzennej na przykładzie Opola i Rzeszowa. W: Sitek S. (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej, 8, (s. 85–102). Katowice: PTG Oddział Katowicki, Sosnowiec: Uniwersytet Śląski.
Google Scholar

Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej. 2017 (2017). Warszawa: GUS.
Google Scholar

Runge, J. (2005). Urbanizacja i jej konsekwencje w regionie katowickim – mity a rzeczywistość. W: I. Jażdżewska (red.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki (s. 193–202). XVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Google Scholar

Sikora, A., Hrehorowicz-Gaber, H. (2017). Przekształcenia nowych terytoriów miejskich na przykładzie Rzeszowa. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, 64 (4/I), s. 315–322.
Google Scholar

Sobota, M., Jawecki, B., Tokarczyk-Dorociak, K. (2012). Aspekty prawne zmiany granic administracyjnych gmin. Barometr Regionalny, 4 (33), s. 31–38.
Google Scholar

Spórna, T. (2012). Modele przemian urbanizacyjnych w województwie śląskim. Sosnowiec: Uniwersytet Śląski.
Google Scholar

Stawiarz, K. (2013). Projekt Kontraktu Zielonogórskiego gotowy. Co obiecuje miasto? Gazeta Wyborcza. Zielona Góra, 7 czerwca.
Google Scholar

Szczepański, M.S. (1991). „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców. Rozwój Regionalny – Rozwój Lokalny – Samorząd Terytorialny, 32.
Google Scholar

Szczepański, M.S. (red.) (1996). Tychy 1939–1993. Monografia miasta. Tychy.
Google Scholar

Szczygielski, K. (2015). Opolska specjalna strefa demograficzna – kaprys czy konieczność? Studia Ekonomiczne, 223, s. 57–72.
Google Scholar

Szmytkie, R. (2003). Znaczenie osiedli miejskich w kształtowaniu systemu osadniczego Polski w okresie powojennym. Czasopismo Geograficzne, 74 (1–2), s. 59–77.
Google Scholar

Szmytkie, R. (2005). Dezintegracja miast-zlepieńców. W: I. Jażdżewska (red.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki (s. 379–387), XVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Google Scholar

Szmytkie, R. (2005/6). Zlepieńce miejsko-wiejskie jako gminy miejskie w Sudetach. W: K. Heffner, T. Marszał (red.), Małe miasta – studium przypadków (s. 173–184). Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Google Scholar

Szmytkie, R. (2009). Miasta-zlepieńce na Śląsku Dolnym i Opolskim. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 6. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Google Scholar

Szmytkie, R. (2014). Procesy inkorporacji i secesji miast w Polsce po 1945 r. W: K. Kuć-Czajkowska, M. Sidor (red.), Miasta, aglomeracje, metropolie w nurcie globalnych przemian (s. 177– 200). Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Szmytkie, R. (2016). Dezintegracja zlepieńców miejsko-wiejskich w Polsce w latach 2008–2016. Prace Geograficzne, 147, s. 145–168.
Google Scholar

Szymańska, D., Grzelak-Kostulska, E., Hołowiecka, B. (2006). Zmiany powierzchni i gęstości zaludnienia miast Polski w latach 1960–2003. W: J. Słodczyk, E. Szafranek (red.), Kierunki przekształceń struktury gospodarczej i społeczno-demograficznej miast (s. 341–353). Opole: Wyd. Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Szymańska, D., Grzelak-Kostulska, E., Hołowiecka, B. (2009). Polish towns and the changes in their areas and population densities. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 11, s. 15–30.
Google Scholar

Śleszyński, P. (2006). Demograficzny wymiar procesów suburbanizacji w Polsce po 1989 roku. W: S. Kozłowski (red.), Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast (s. 105–124). Białystok: Wyd. Ekonomia i Środowisko.
Google Scholar

Zmiany administracyjne miast 1945–1984 (1985). Statystyka Polski. Statystyka Regionalna, 7. Warszawa: GUS.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-12-30

Jak cytować

Szmytkie, R. (2019). Zmiany granic administracyjnych miast w Polsce w latach 1990–2017 i ich wpływ na wielkość zaludnienia . Konwersatorium Wiedzy O Mieście, 32(4), 19–34. https://doi.org/10.18778/2543-9421.04.02

Numer

Dział

Articles