Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni

Autor

  • Piotr Michałowski Uniwersytet Szczeciński, Wydział Filologiczny, Instytut Polonistyki, Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa, Zakład Teorii i Antropologii Literatury https://orcid.org/0000-0002-8716-9655

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.07.11

Słowa kluczowe:

Leśmian Bolesław, poezja polska XX wieku, bestiariusz, mitologia, zoologia fantastyczna, fantastyka naukowa, literatura współczesna, tradycja kultury

Abstrakt

Artykuł jest próbą usytuowania świata osobliwych stworów kreowanych w balladach Bolesława Leśmiana wobec innych bestiariuszy wywiedzionych z mitologii oraz literackich kreacji w zakresie: science fiction, baśni i groteski, twórczości dla dzieci i kultury popularnej, m.in. Jorge Luisa Borgesa, Stanisława Lema, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Macieja Wojtyszki. Na tym tle odrębność wyobraźni Leśmiana skłania do nazwania jej ontologią fantastyczną i odniesienia do kategorii „innobytu”. Leśmian kreuje swe postaci w perspektywie anty-antropocentrycznej – jako istnienia alternatywne. Ich wyglądy pozostają niedookreślone, gdyż szczątkowe charakterystyki rozpraszone w narracji skupiają się przede wszystkim na ich marginalizowanej wobec świata realnego egzystencji. Przegląd ważniejszych Leśmianowskich stworów zamyka szczegółowa interpretacja ballady Znikomek ze zbioru Napój cienisty.

 

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Piotr Michałowski - Uniwersytet Szczeciński, Wydział Filologiczny, Instytut Polonistyki, Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa, Zakład Teorii i Antropologii Literatury

Piotr Michałowski – literaturoznawca, eseista, krytyk literacki i teatralny, trochę tłumacz, absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (polonistyka) i Uniwersytetu Wrocławskiego (bibliotekoznawstwo), doktoryzował się na UAM, habilitację uzyskał w IBL PAN, kierownik Zakładu Teorii i Antropologii Literatury Uniwersytetu Szczecińskiego. Opublikował książki naukowe: Miniatura poetycka (1999), Granice poezji i poezja bez granic (2001, 2003), Głosy, formy, światy. Warianty poezji nowoczesnej (2008), Mikrokosmos wiersza. Interpretacje poezji współczesnej (2012), tomy szkiców: Narożnikowo, centralnie, pogranicznie. Szkice szczecińskie i europejskie (2014), Z narożnika mapy (2017), zbiory poetyckie: Poemat w czerwieni (w drugim obiegu, 1984), Powidok powietrza (Szczecin 1994), Za czarnym wielokropkiem… (1999), Rytmy albo wiersze na czas (2007), Cisza na planie (2011), Zaginiony w kreacji. Poemat z przypadku (2018, w druku), Li(me)ryczny plan Szczecina (1998) oraz dwa zbiory pastiszów: Głosem prawie cudzym. (Z poezji okołokonferencyjnej) (2004) oraz Pierwowzory i echa. Od Kochanowskiego do Barańczaka (2009); opracował poemat Juliana Tuwima Kwiaty polskie w serii „Biblioteka Polska” (2004), zredagował tom zbiorowy Od pióra do sieci. Zmienne media literatury (2015); redaguje serię poetycką „Tablice” w Wydawnictwie Forma. Adres e-mail: karapet@wp.pl

Bibliografia

Balbus S., Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej, Kraków 1996.
Google Scholar

Balcerzan E., Pełno rozwiśleń i udniestrzeń, [w:] E. Balcerzan, Oprócz głosu. Szkice krytycznoliterackie, Poznań 1971, s. 29–44.
Google Scholar

Borges J.L., Księga istot zmyślonych, przeł. Z. Chądzyńska, Warszawa 2000.
Google Scholar

Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata, przeł. I. Lewandowska i W. Dąbrowski, Warszawa 2001.
Google Scholar

Gałczyński K.I, Nieznani mieszkańcy naszych borów, [w:] K.I. Gałczyński, Liryka i groteska, Warszawa 1975, s. 267–268.
Google Scholar

Głowiński M., Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana, Warszawa 1981.
Google Scholar

Lem S., Jak ocalał świat, [w:] S. Lem, Opowiadania wybrane, Kraków 1975, s. 121–125.
Google Scholar

Lem S., Ratujmy kosmos (List otwarty Ijlona Tichego), [w:] S. Lem, Dzienniki gwiazdowe, Warszawa 1971, s. 413–430.
Google Scholar

Leśmian B., Poezje zebrane, oprac. A. Madyda, wstęp M. Jakitowicz, Toruń 2000.
Google Scholar

Łukaszewicz M., Wyzwolony, [w:] M. Łukaszewicz, Dom z zapalonymi światłami, Kraków 1987.
Google Scholar

Bomba i inni. Postacie, https://pl.wikipedia.org/wiki/Bromba_i_inni#Postacie.
Google Scholar

Jabberwocky, https://pl.wikipedia.org-wiki-Jaberwock.
Google Scholar

Jedi, https://pl.wikipedia.org/wiki/Jed.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2018-12-30

Jak cytować

Michałowski, P. (2018). Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni. Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze, (7), 177–193. https://doi.org/10.18778/2299-7458.07.11

Numer

Nr 7 (2018): Czytanie Leśmiana

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC