Leśmian przed Prawem. Wartość życia i wzniosłość prawa
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-7458.07.02Słowa kluczowe:
poezja Bolesława Leśmiana, eseistyka Bolesława Leśmiana, prawo a literatura, witalizm, wartość życiaAbstrakt
W eseistyce Bolesława Leśmiana, absolwenta studiów prawniczych, zwraca uwagę nie tylko obecność kontekstu filozoficznego czy socjologicznego, ale także prawnego, podczas gdy jego poezja wydaje się całkowicie odległa od zagadnień prawa. W zaproponowanej w artykule interpretacji dwóch niepodobnych utworów poetyckich, ballady Asoka z tomu Łąka i wiersza o incipicie „Przez śnieżycę, co wyjąc powiększa przestworza” z tomu Dziejba leśna, ukazana zostaje kwestia prawnej ochrony wartości, jaką stanowi życie. Władca i prawodawca starożytnych Indii, Aśoka, zagwarantował ją w swoich orędziach. Bohaterowi licznych legend otwiera to drogę do tego, co duchowe. W XX wieku wartości ludzkiego życia strzeże „przedstawiciel prawa”, umundurowany policjant, którego sama obecność na ulicy udaremnia rozbój. W obu przypadkach życie traktowane jest przez Leśmiana jako najwyższa wartość, motywowana metafizycznie, co otwiera drogę do dalszych rozważań dotyczących wzniosłości prawa w rozumieniu poety, a także do pytania, czy zagadnienie związków literatury i prawa, znane z badań nad twórczością Franza Kafki, może pomóc w zrozumieniu światopoglądu Bolesława Leśmiana.
Pobrania
Bibliografia
Anidjar G., Znaczenie życia, przeł. T. Bilczewski i A. Kowalcze-Pawlik, [w:] Teoria, literatura, życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej, pod red. A. Legeżyńskiej i R. Nycza, Warszawa 2012.
Google Scholar
Bielik-Robson A., Erros. Mesjański witalizm i filozofia, Kraków 2012.
Google Scholar
Brożek B., Emocje jako fundament prawa. Uwagi o teorii Leona Petrażyckiego, [w:] Naturalizm prawniczy. Stanowiska, red. naukowa J. Stelmach, B. Brożek, Ł. Kurek, K. Eliasz, Warszawa 2015.
Google Scholar
Deleuze G., Immanencja: życie…, przeł. K.M. Jaksender, Kraków 2017.
Google Scholar
Fedirko J., Kandaharskie inskrypcje króla Aśoki, „Peregrinus Cracoviensis” 2014, nr 2.
Google Scholar
Głowiński M., Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana, Warszawa 1981.
Google Scholar
Jakubowiak M., Nieuchronny plagiat. Prawo autorskie w nowoczesnym dyskursie literackim, Warszawa 2017.
Google Scholar
Kik M., Leona Petrażyckiego filozofia prawa, „Czasopismo Filozoficzne” 2006, nr 1.
Google Scholar
Krzyżowski J., Legendy króla Asioki, [b.m.] 2005.
Google Scholar
Leśmian B., Poezje zebrane, oprac. J. Trznadel, Warszawa 2010.
Google Scholar
Leśmian B., Szkice literackie, oprac. J. Trznadel, Warszawa 2011.
Google Scholar
Marczewska-Rytko M., Asioka jako twórca buddyzmu społecznego, „Annales UMCS” 1997, vol. 4.
Google Scholar
Markowski M.P., Życie, pieszczota, sztuka, śmierć, [w:] „Lecz nie było już świata…”, red. Nowakowski, Kraków 2017.
Google Scholar
Marlewicz H., Leśmian – indyjskie inspiracje, „Perspektywy Kultury” 2009, nr 1.
Google Scholar
Milewska I., The „Mahabharata” Epic, Its Translations and Its Influence on Polish Intellectual Circles and General Readers, „Iuvenilia Philologorum Cracoviensium” 2012, t. 5. Orędzia króla Asioki, przeł. J. Makowiecka, Warszawa 1964.
Google Scholar
Nienasycenie. Filozofowie o Kafce, red. Ł. Musiał i A. Żychliński, Kraków 2011.
Google Scholar
Nycz R., Wielowykładalność. Symboliczne alegorie Leśmiana, [w:] R. Nycz, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Kraków 2000.
Google Scholar
Piątkowska M., Życie przestępcze w przedwojennej Polsce. Grandesy – kasiarze – brylanty, Warszawa 2012.
Google Scholar
Sienkiewicz B., Filozofia życia vs. Koncepcja mechanistyczna. Od filozofii życia do posthumanizmu.
Google Scholar
Przypadek Leśmiana i Schulza, [w:] Młodopolski witalizm, modernistyczne witalizmy, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel i U.M. Pilch, Kraków 2016.
Google Scholar
Simmel G., Most i drzwi. Wybór esejów, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2006.
Google Scholar
Strong J., The Legend of King Aśoka. A Study and Translation of Asokāvadāna, Delhi 2008.
Google Scholar
Szczerbowski A., „Brzegiem szału w niepojętość zieloności”. O „Łące” Bolesława Leśmiana, Warszawa 1934.
Google Scholar
Tacik P., Schulz i Kafka wobec Prawa, [w:] Schulz. Między mitem a filozofią, pod red. J. Michalik i P. Bursztyki, Gdańsk 2014.
Google Scholar
Tuczyński J., Motywy indyjskie w literaturze polskiej, Warszawa 1981.
Google Scholar
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2008.
Google Scholar
Zięba J., Bolesława Leśmiana światopogląd nowoczesny. O eseistyce poety, Kraków 2000.
Google Scholar
Zięba J., Pieniądz i słowo. Nowoczesne paradoksy Leśmianowskiego języka poetyckiego, „Teksty Drugie” 2010, nr 6.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
